Het gebeurt niet vaak dat ik mijn lief hardop hoor lachen als hij een boek leest. En dat hij iets zo leuk vind dat hij het me hardop wil voorlezen, gebeurt zo mogelijk nog minder frequent. Toch deed hij beide toen hij het boek De Gebroeders Sister las. Dat moest wel een bijzonder boek zijn!

A-typische antiheld

Op mijn verzoek vertelde hij dat een tragikomisch boek is, met een ogenschijnlijke tegenstelling. Zeg nou zelf: hoe vaak kom je een literaire western tegen? De hoofdpersoon is net zo a-typisch; geen held, maar juist een antiheld die bijvoorbeeld elke vrouw die hij tegenkomt geld geeft omdat hij toch niet weet wat hij ermee moet. Mij viel overigens ook de omslag met zijn bijzondere vormgeving op, die net als de hoofdpersoon, op twee manieren te interpreteren is.

Gunslinger

In elke western die je ziet is het of een heldenepos of gaat het – a la little house on the prairie- over de gewone man. In de laatste categorie gaat het over het leed en de schoonheid van het leven in het wilde westen. De heldenepos heeft over het algemeen de diepgang van een banaan. In dit boek echter is de hoofdpersoon een gunslinger die tegelijkertijd iets te vertellen heeft. Dat maakt het verhaal direct al boeiend.

En waar ik zeg direct moet ik hier wel een kanttekening bij plaatsen. Die man van mij moest wel echt even wennen aan DeWitt’s schrijfstijl. Hij vond deze heel apart, met korte, staccato zinnen. Hij heeft in het begin een stuk aan mij laten lezen, wilde weten wat ik ervan vond. Toen mijn oordeel positief was gaf dit genoeg vertrouwen om toch door te lezen, en gelukkig maar, want het was volgens hem het leukste boek dat hij in tijden las.

De rol van tandenpoetsen

We spreken dus over Amerika rond 1850, hartje goudkoorts. Wat de hoofdpersoon meemaakt is het lezen al waard, maar het gaat vooral om de manier waarop dit beschreven wordt, echt een opmerkelijk taalgebruik en gevoel voor humor tentoonspreidend. Zaken als hoe hij dol is op tanden poetsen bijvoorbeeld, en de rol die dit heeft in het verhaal. Het is eenvoudigweg een echt mens. En de liefste huurmoordenaar die ik ooit in een boek ben tegen gekomen.

Authentiek en filmisch

Het boek is erg filmisch. Dat komt door het genre, maar de schrijver (geen Amerikaan trouwens, maar een Canadees, bouwjaar 1975) is ook een scenarist en dat is in dit boek te merken. Er werd over De Gebroeders Sisters gezegd, toen deze in 2011 genomineerd werd voor de Bookerprijs, dat het doet denken aan films van de Coen broers, films als True Grit en Oh, brother where art thou bijvoorbeeld. Mijn lief en ik vonden dit verhaal meer lijken op een Tarantino western. Maar met heel duidelijke verschillen; wel de spitsvondige dialogen, maar zonder het geweld en de pathetiek dat je bij Tarantino ziet. De Gebroeders Sisters is eerlijk, echt, niet aangezet. Geschreven door een Canadees, niet door een Amerikaan, misschien dat dat het verschil is. De stijl is nuchterder, eerlijker. Als de hoofdpersoon verdrietig is dan is hij dat ook, hij doet niet zielig om zielig te worden gevonden.

Bijzonder bloemrijk

Wat mijn man en ik beide grappig vonden aan deze western is dat het verhaal totaal absurdistisch is. Je moet niet verwachten iets te gaan leren over de werkelijkheid van toen. Voorbeeld? Letterlijk iedereen praat in bloemrijke volzinnen. Niet heel realistisch. Een huurmoordenaar die iemand door zijn kop schiet en dan zegt: ‘Ik ga mijn gevoeg doen’, in plaats van ‘ik ga schijten’. Een ander voorbeeld? Ik vermoed dat er weinig waarschuwingsbordjes zijn geweest die aldus luidden:

Deze wateren zijn het tijdelijke eigendom van Hermann Kermit Warm, een eenzaam man die op goede voet staat met alle engelen in de hemel. Ieder die zijn goudpan in de rivier doopt, zal door hen worden omzwermd en uitgescholden, puntige harpen naar zijn hoofd geslingerd en vermoedelijk ook bliksemschichten.

maar in dit boek wel. Vermakelijk.

Ach en dat het einde dan wat teleurstellend is, maakt dat nog uit? Nee. Het is wel een beetje een breiwerkje, die het vermoeden doet oproepen dat de schrijver een sequel in gedachten heeft, maar het blijft een bijzonder leuk boek. Eentje die uitnodigt tot herlezen.

En tot doorgeven. Dusse… Jan Rutger: veel plezier ermee!